In 1917 verscheen Sigmund Freuds boek Beschouwingen over oorlog en dood voor het eerst in Nederland, bestaande uit twee verhandelingen. Freud had deze teksten vermoedelijk na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog geschreven.

'Meine liebe Jeanne'. Met die aanhef begint de laatste brief van de jarenlange correspondentie tussen Sigmund Freud en de latere vrouwelijke nestor van de Nederlandse psychoanalyse, de psychiater Jeanne Lampl-de Groot.

In 1967 verscheen van de freudiaanse psychoanalyticus en kunsthistoricus Anton Ehrenzweig The Hidden Order of Art, een hermeneutische leer over kunst. De diepte van kunst laat zich verklaren aan de hand van het ‘primair en secundair proces’: 

De geest van onze tijd lijkt er een te zijn van vreugdeloze urgentie. In plaats van het verkennen van onze glorieuze geest, houden we ons bezig met technologieën die ons materieel welzijn bezorgen.

De mooiste van alle Griekse tragedies begint met een kleine daad: een jonge vrouw strooit uit liefde een dun laagje zand op het lichaam van haar gesneuvelde broer. En negeert met dat gebaar het verbod van de strenge heerser van haar stad.

Het mythische, religieuze en kunstzinnige schraagt onze beschaving. Vanuit de invalshoeken van vervoering en offer belicht Etty Mulder fameuze choreografie, muziek, tekst en beeld uit de westerse cultuurgeschiedenis.

Hoe is die vreemde vrijheid van het scheppen mogelijk in een tijd van ideologieën die de mensen in hun greep houden?' Deze vraag van Albert Camus uit 1954 klinkt vandaag heel anders: de ideologieën waarnaar hij verwijst, hebben grotendeels afgedaan.Toch is de vraag naar een andere vrijheid actueler dan ooit. Vrijheid leidt niet tot rendement, ze is geen zelfverwerkelijking en heeft weinig te maken met autonomie.

Lange tijd heeft het begrip 'ziel' in de filosofie in een kwade reuk gestaan. Het herinnerde aan achterhaalde aannames als de scheiding tussen lichaam en ziel en het voortleven van de ziel na de dood.

Depressie neemt steeds meer toe, ondanks verschillende 'evidence-based' behandelmethoden. Er wordt zelfs van een epidemie gesproken.

Reeks Oratio Voor de filosoof Giorgio Agamben is graven in oude lagen van de theologie onontbeerlijk om te begrijpen hoe de mensheid in onze cultuur over zichzelf spreekt. Deze cultuur is vastgelopen in een doldraaiend systeem, dat het naakte leven van mensen uitschakelt juist door het in te schakelen.

Dit zijn de gespreksvragen die zijn ontwikkeld om het boek En de aarde bracht voort beter te bestuderen.

Klikt u op het winkelwagentje om de gratis gespreksvragen te bestellen. U ontvangt na invullen van uw gegevens een link waarmee u het document kunt downloaden.

Grote denkers over grote dingen van Hans Alderliesten bevat 365 citaten van filosofen van alle tijden over thema’s als eenzaamheid, gastvrijheid, leiderschap, liefde, omgangsvormen en verantwoordelijkheid. Veel van hun ideeën blijven toepasselijk, ook al zijn ze soms duizenden jaren oud.

Hoe blijf je wakker tijdens de preek? Hoe houd je de duivel op afstand?

'Net zoals de hoop uitstijgt boven haar vervulling, zo gaat zij ook de redding voorbij - met liefde.' In klassieke mythes komen we de Demon, het Lot, de Liefde en de Noodzaak tegen als de vier godheden die aan ieders wieg staan. Vroeg of laat moeten we allemaal met hen in het reine komen.

De vraag naar de rol van religie in de wereld vereist een andere manier van denken. Anders dan de benadering die rede tegenover geloof plaatst om eenvoudigweg voor een van de twee te kiezen.

De 'Kant-Laplace'-theorie, de achttiende-eeuwse natuurkundige theorie over het ontstaan van het heelal, is een begrip. Weinig mensen kennen het oorspronkelijk werk waarin Kant deze theorie uiteenzet, de 'Allgemeine Naturgeschichte und Theorie des Himmels' (1755).

Veel van ons geestelijk leven verloopt onbewust. Dat gegeven heeft ingrijpende gevolgen voor hoe we in het leven staan en ons ten opzichte van andere mensen verhouden.